Zelfzorg, het woord zegt het al, gaat over voor jezelf zorgen. Natuurlijk eet, slaap en beweeg jij en zorg je voor voldoende lichaamsverzorging. Dat is de basis. Maar er is meer. Voor jezelf zorgen gaat over voorzien in je eigen behoeften. Het is een onmisbaar onderdeel van balans in je leven, zeker als je graag voor anderen zorgt. Want voor alles wat je geeft, mag je je eigen batterij ook weer opladen. Dat doe je met zelfzorgactiviteiten: activiteiten waarvan je uitrust, ontspant en/of oplaadt zodat jij er weer tegenaan kunt!
Vooral als je voor anderen zorgt, is zelfzorg een belangrijk aandachtspunt. Want waarschijnlijk herken jij wel dat zorgen voor de ander automatisch gaat. Maar dat zorgen voor jezelf? Dat is zo gemakkelijk nog niet. Geen tijd, niet in de gaten dat het nodig is, niet weten hoe je dat doet zijn zomaar drie redenen die zelfzorg een uitdaging kunnen maken.
Voor ‘geen tijd’ is mijn oplossing simpel: tijd voor zelfzorg moet (moet, ja) je maken. Plan het in, zet het op je to-do list zoals je ook met andere taken in je leven doet. En bewaak deze tijd met je leven. Want jij en alleen jij bepaalt of je deze tijd niet laat overrulen door andere taken. Die zullen er namelijk altijd zijn. Het is een kwestie van prioriteren. Welke prioriteit heeft zelfzorg voor jou?
Niet in de gaten hebben dat het nodig is, is een wat ingewikkelder punt. Met eigenlijk ook hier weer een simpele oplossing: gewoon van mij aannemen dat ook jij zelfzorg nodig hebt, zeker wanneer je voor anderen zorgt! Het meer ingewikkelde zit zo: omdat jij zo goed bent afgestemd op de ander, feilloos voelt wat hij/zij verwacht en nodig heeft, is het heel natuurlijk voor jou dat je daarnaar luistert en handelt. Je kúnt het simpelweg niet negeren. De afstemming op jezelf gaat vaak wat minder vanzelf omdat je dus al zo goed bent afgestemd op de ander. En dat vraagt dus iets meer aandacht. Dit kun je doen door je ’s ochtends even twee dingen bewust af te vragen: 1) Hoe voel ik me vandaag? en 2) Wat heb ik nodig en hoe kan ik dat vandaag inpassen? Je kunt hier ook een klein schrijfmomentje van maken.
Oké, je weet inmiddels dat je zelfzorg nodig hebt, hoe je kunt afstemmen op jezelf en dat je tijd voor zelfzorg moet maken. En nu? Tijd voor wat inspiratie op zelfzorggebied. Want hoewel uitgebreid in bad of onder de douche gaan waarschijnlijk het meest genoemde voorbeeld van zelfzorg is; er is meer! Ik deel hieronder mijn zelfzorg schijf van 5 met je.
Fysieke zelfzorg:
Activiteiten gericht op goed voor je lichaam zorgen. Hieronder valt de basisverzorging (voeding, slaap, lichamelijke verzorging) maar ook beweging. Denk bijvoorbeeld aan sporten, dansen, een (extra) gezonde maaltijd op tafel zetten, een (healthy) baksel maken of dat heerlijke bad nemen.
Mentale zelfzorg:
Activiteiten gericht op goed voor je geest zorgen in een juiste balans tussen inspanning en ontspanning. Bijv. iets nieuws doen of leren of pauze nemen. En je weet dat scrollen op je telefoon voor je brein geen pauze is, hè… Even rommelen is huis, activiteiten met je handen (tuinieren, handwerken, puzzelen).
Spirituele zelfzorg:
Activiteiten die je dichter bij jezelf (je kern) brengen. Wat speelt er in jouw binnenwereld? Bijv. een mindful wandeling (alleen en zonder podcast) in de natuur, mediteren, yoga, een kaartje trekken en daar even over mijmeren. Spiritueel kan de associatie met religie oproepen. Dat kan/mag maar hoeft niet. Zelf zie ik spiritualiteit als de verbinding met mezelf.
Sociale zelfzorg:
Activiteiten gericht op het voelen van verbinding met familie en vrienden. Want of je nou introvert of extravert bent, we zijn allemaal sociale wezens en hebben contact met fijne mensen nodig! Om te delen en te helen zoals ze zo mooi zeggen. Dit geldt trouwens ook als je geen heel heftige dingen hebt om te delen (dus niet perse het gevoel hebt dat je sociale steun nodig hebt). Gewoon even bijpraten is net zo goed delen en helen. Dus bijv. bellen of afspreken met mensen die je liefhebt.
Emotionele zelfzorg:
Activiteiten die helpen om ruimte te maken en aandacht te hebben voor je emoties en gevoelens. Bijv. in een dagboek schrijven, muziek luisteren (en al dan niet lekker meezingen), met iemand praten als je daaraan behoefte hebt.
Zelfzorg is dus onmisbaar en omvat veel meer dan je misschien aanvankelijk dacht. Je ziet ook dat er overlap zitten tussen de 5 categorieën. Dat is het leuke van zelfzorg, je bent vrij om er helemaal je eigen draai aan te geven en precies datgene te kiezen wat voldoet aan JOUW behoefte, aan wat werkt voor JOU.
Misschien concludeer jij nu wel dat je het hartstikke goed qua zelfzorg. En misschien heb je juist meer inspiratie om vaker iets voor jezelf te doen, uit welk onderdeel van de schijf van 5 dan ook. Dat is fantastisch! Maar het kan ook zijn dat je zelf niet goed weet wat je nodig hebt. Niet iedereen voelt dat namelijk. Vooral na periodes van doen wat je moet, kun je dit helemaal kwijt zijn. Geen zorgen want ook dan kun je het weer herontdekken. Ga lekker experimenteren!
Kun jij hierbij wel wat hulp gebruiken? Ik ben als psycholoog, coach en trainer gespecialiseerd in goed voor jezelf zorgen, juist als je voor anderen zorgt. Zo kan ik je helpen:
Ik ben psycholoog en coach en help mensen bij het hervinden en vasthouden van de balans in hun leven. Zelf heb ik als echte helper – dankzij een harde les – moeten leren om óók goed voor mezelf te zorgen. Nu mag ik daar anderen bij helpen en dat is voor mij het leukste wat er bestaat!
Ik ben een coach die wél graaft als dat nodig is om de balans te bereiken waar jij zo naar verlangt. Samen tackelen we belemmerende overtuigingen en werken we aan het loslaten van patronen en pijn uit het verleden. Zodat jij eindelijk kan stoppen met jezelf wegcijferen en aanpassen en niet later terugkijkt op je leven en denkt ‘Had ik maar…’
Ruime ervaring als psycholoog, coach én als mens.
Sinds 4 jaar eigen praktijk, 150+ mensen begeleid.
Als psycholoog en coach ben ik warm, betrokken, menselijk en vakkundig. Ik werk holistisch, intuïtief en oplossingsgericht.
Iris Dessens
Bel of app: 06 4103 7879
Mail: contact@levensloopcoach-iris.nl